Edustandaard is een netwerkorganisatie die samenwerkt met ketenpartijen in het onderwijs, zoals het ministerie van OCW, de Dienst Uitvoering Onderwijs, onderwijsinstellingen, uitgevers, distributeurs, leveranciers van software voor het onderwijs, Kennisnet, MBO Digitaal en SURF. Die samenwerking krijgt gestalte door verschillende expertgroepen met elk een andere rol. Edustandaard volgt hierbij de principes en de organisatiestructuur conform BOMOS. 

BOMOS

Edustandaard werkt op basis van de grondbeginselen van het Beheer- en OntwikkelModel voor Open Standaarden (BOMOS). BOMOS is een instrument dat helpt bij de inrichting van ontwikkeling, beheer en gebruik van open standaarden. Het is in feite een kwaliteitsraamwerk. Wie zich goed wil verdiepen in BOMOS kan het beste starten bij het Fundament en de Verdieping. Daarnaast kent BOMOS in een recente uitbreiding ook modules voor Afsprakenstelsels en Linked Data. BOMOS is in beheer bij LOGIUS en vormt de basis waarop Forum Standaardisatie haar adviezen ten aanzien van overheidsbrede interoperabiliteit baseert. 

Meer informatie vindt u hier.

Afspraak versus standaard 

Terwijl binnen BOMOS gesproken wordt over standaarden, spreken we binnen Edustandaard over afspraken (vaak voor een specifieke onderwijscontext). Afspraken kunnen betrekking hebben op een specifieke standaard voor een specifieke architectuurlaag maar kunnen ook opgebouwd  zijn uit één of meerdere standaarden. Dat zijn heel vaak overheidsbrede of internationale standaarden die specifiek zijn gemaakt voor de onderwijscontext. Naast de meer ‘harde’ standaarden over de uit te wisselen gegevens kan bijvoorbeeld ook de wijze waarop de stakeholders met elkaar de implementatie verzorgen (programma van eisen, vaste doorlooptijden, testprotocollen etc.) onderdeel zijn van een afspraak. Meer hierover vindt u in de ROSA.

Organisatie van Edustandaard

Conform BOMOS kent Edustandaard vier soorten expertgroepen binnen Edustandaard: adviesorgaan, bestuur, uitvoeringsorganisatie en werkgroep, die samenwerken volgens bijgevoegd organisatieschema. 

In dit schema ziet u de strategische laag (Standaardisatieraad), tactische laag (Architectuurraad met de beide adviserende groepen) en de uitvoerende operationele laag (Bureau Edustandaard, ROSA beheerteam en de werkgroepen). 

Werkwijze van de Standaardisatieraad

De Standaardisatieraad vormt het bestuurlijk orgaan van Edustandaard. Zij stelt afspraken en wijzigingen daarop formeel vast. De raad bestaat uit bestuurders van publieke partijen en private brancheorganisaties in het onderwijs die betrokken zijn bij de inrichting van de informatievoorziening van het onderwijs. Het initiatief voor nieuwe afspraken ligt vooral in de toepassingsdomeinen en -sectoren, op basis van concrete behoeftes en businesscases. Maar ook kan vanuit overheidsbrede wetgeving of beleid standaardisatie nodig zijn (bijvoorbeeld de Wet Digitale Overheid). Bovendien kan de Standaardisatieraad zelf een wijzigingstraject of nieuw standaardisatietraject initiëren. De raad voert regie op de ontwikkeling van afspraken en architectuur en heeft een belangrijke rol in het stimuleren van het gebruik van standaarden in het onderwijsveld. 

De Standaardisatieraad stelt een jaarplan vast dat wordt gebruikt voor de opdrachtformulering aan uitvoeringsorganisatie Bureau Edustandaard. Op basis van kwartaalrapportages en rapportage over het jaarplan legt Bureau Edustandaard verantwoording af aan de Standaardisatieraad. Het Bureau heeft voldoende mandaat meegekregen om samen met de werkgroepen het jaarplan uit te voeren. 

Werkwijze van de Architectuurraad

De Architectuurraad bewaakt de kwaliteit en de samenhang van de afspraken die door werkgroepen onder Edustandaard worden ontwikkeld en onderhouden maar kijkt hierbij ook naar standaarden die nationaal en internationaal beheerd worden en die voor het onderwijs relevant zijn. Hiervoor gebruikt de raad onder meer de ROSA, de ketenreferentiearchitectuur van het onderwijs. De Architectuurraad bewaakt tevens de samenhang tussen de ROSA en andere referentiearchitecturen.  

Bij wijzigingen in door Edustandaard beheerde afspraken en bij nieuw ingediende afspraken, adviseert de Architectuurraad de Standaardisatieraad. Daarnaast adviseert de Architectuurraad gevraagd en ongevraagd de Standaardisatieraad op het gebied van samenhang, nieuwe gewenste ontwikkelingen en prioritering daarbij. Voor de inhoud van de ROSA en de roadmap wordt de Architectuurraad geadviseerd door het Quality Assurance-team (ROSA QA-team). De adviesgroep Samenhang Onderwijsarchitecturen richt zich op het vergroten van de samenhang en aansluiting tussen de diverse referentie en kaderstellende (doel) architecturen in het onderwijs.  Ze is adviserend aan de Architectuurraad. Hier leest u meer achtergrondinformatie over het beheer van de ROSA. 

Architecten van de publieke organisaties en alle brancheorganisaties in het onderwijsveld zijn in de Architectuurraad vertegenwoordigd. 

Bureau Edustandaard geeft uitvoering aan het beheer en de implementatieondersteuning van standaarden en referentiearchitecturen voor onderwijs en onderzoek in Nederland. Het bureau faciliteert de Standaardisatieraad, de Architectuurraad en de Edustandaard-werkgroepen, beheert de website en verzorgt vier tot zes keer per jaar een e-mailnieuwsbrief. Verder onderhoudt Bureau Edustandaard contact met andere nationale en internationale standaardisatieorganisaties. Onderdeel van het Bureau is het ROSA Beheerteam, die zich specifiek richt op het onderhoud en de doorontwikkeling van de ROSA. Overigens kunnen hierbij ook Edustandaard-werkgroepen betrokken zijn. Bureau Edustandaard en het ROSA Beheerteam worden bemand door architecten en standaardisatie-experts van Kennisnet in samenwerking met SURF.