RIO Canonieke Modellen januari 2021

Beschrijving

Het Informatiemodel RIO (Registratie Instellingen en Opleidingen) beschrijft de onderwijsinstellingen in relatie tot het onderwijs wat ze aanbieden, hoe ze het aanbieden en waar ze dat aanbieden. Het informatiemodel RIO geeft onder meer inzicht in een aantal kernobjecten (onderwijsbesturen, onderwijsaanbieders, onderwijslocaties, opleidingseenheden, opleidingskenmerken en aangeboden opleidingen) in het onderwijsdomein met hun eigenschappen en relaties. Dit informatiemodel gaat de basis vormen voor de invulling van de informatiebehoefte ten aanzien van deze objecten in allerlei onderwijsgerelateerde processen waaronder bekostiging, verzuim, toezicht en verantwoording. Die informatiebehoefte heeft bijna altijd te maken met 4 kijkrichtingen, namelijk WIE (incl. MET WIE), WAAR, WAT en HOE.

Het WIE (onderwijsaanbieder), WAT/HOE (opleidingseenheden en opleidingskenmerken), WAAR (onderwijslocatie) met daaraan gekoppeld het WIE geeft WAAR een wat WAT/HOE (aangeboden opleidingen). Als belangrijk uitgangspunt bij de modellering is de werkelijkheid vanuit onderwijskundig perspectief (vanuit de school), de onderwijsinrichting, gebruikt.

Naast de onderwijsinrichting bevat RIO ook de werkelijkheid van de onderwijserkenningen. De onderwijserkenningen zijn de beschrijving en registratie van instellingen en opleidingen volgens wet- en regelgeving: de licenties, beschikkingen en erkenningen. RIO zorgt er voor dat beide werkelijkheden aan elkaar worden gerelateerd. Zie verder ook: https://www.rio-onderwijs.nl/.

De hier gepubliceerde versie van de modellen is de versie 20210122 (commitversie 4827). Deze versie is door de Analysegroep RIO samengesteld en en moet nog worden vastgesteld door de Projectgroep RIO van 2 februari 2021.

De verschillen in deze versie januari 2021 ten opzichte van de laatst vastgestelde versie (juni 2020) zijn:

In alle modellen

In de algemene structuur van de klassen in de canonieke modellen zoals gemodelleerd in de het Canonieke Model RIO Generiek is niet gewijzigd. In een aantal klassen zijn er eigenschappen bijgekomen. Dit werkt door in alle canonieke modellen.

De klasse AangebodenOpleiding is uitgebreid met de eigenschappen eigenInternationaleNaamDuits, opleidingsvorm, voertaal en website
De klasse Onderwijslocatiegebruik is uitgebreid met de eigenschap eigenSleutel.
De klasse Opleiding is uitgebreid met eigenschappen voor kwalificatieraamwerken.
- nlqf (Het Nederlands Kwalificatieraamwerk waardoor opleidingen binnen Nederland ingeschat kunnen worden op hun niveau.),
- eqf (Het Europees Kwalificatieraamwerk waardoor opleidingen binnen Europese landen (globaal) ingeschat kunnen worden op hun niveau en
- isced (Het kwalificatieraamwerk waardoor opleidingen internationaal ingeschat kunnen worden op hun niveau)
De klasse Opleidingseenheid is uitgebreid met de eigenschap code om zo een unieke identificatie voor een opleidingseenheid in het WAT HOE te kunnen creëren.
De klasse AangebodenOpleidingcohort is toegevoegd omdat deze ook is opgenomen in een van de diagrammen in de Communicatieversie Informatiemodel RIO.

De term “Onderwijskundige werkelijkheid” is vervangen door “Onderwijsinrichting”. De term “Juridische werkelijkheid” is vervangen door “Onderwijserkenningen”.

Het overkoepelde canonieke model van RIO is hernoemd van Informatieobjecten naar Canoniek Model RIO generiek.

Canoniek model so en vso

De wijzigingen hebben betrekking op de WIE, de WAT HOE, de WIE WAT WAAR HOE en de WAT IS ERKEND.

De klasse Communicatiecontext is uitgebreid met een aparte context voor vso
De klasse Onderwijsbegeleidingsaanbieder is nieuw
De klasse AangebodenBegeleiding is nieuw en heeft de eigenschap expertise
De klasse AangebodenSoOpleiding is nieuw met de eigenschappen doelgroeponderwijs en onderwijsconcept
De klassen AangebodenVsoOpleiding is nieuw met de eigenschappen doelgroeponderwijs, onderwijsconcept en doorlopendeLeerlijnVmboMbo
De klasse SoGroep is nieuw en vervangt de klasse BoOpleiding
De klasse SoOpleiding is nieuw
De klasse VoGroep is verwijderd
De klasse SoOpleidingserkenning vervangt de klasse BoOpleidingserkenning
De klasse VsoOpleidingserkenning is nieuw en vervangt de klasse VoGroepserkenning
De klassen VsoOnderwijslicentie en VsoOpleiding zijn nieuw

Canoniek model bo

De wijzigingen hebben betrekking op de WAT HOE, de WIE en de WIE WAT WAAR HOE.

De klasse AangebodenBoOpleiding is nieuw en heeft de eigenschappen onderwijsdoelgroep, doorlopendeLeerlijnBoVO, onderwijsconcept.
De klasse BoGroep is nieuw en daarmee komt de klasse Opleidingsgroep voor in dit model.
De relatie tussen de klasse BoOpleiding en de klasse BoOpleidingserkenning is gewijzigd naar een relatie tussen de klasse BoGroep en de klasse BoOpleidingserkenning
De klasse Onderwijsbegeleidingsaanbieder is nieuw.
De klasse AangebodenBegeleiding is nieuw en heeft de eigenschap expertise.

Verder zijn de communicatiecontextsoorten voor het basisonderwijs uitgebreid.

Canoniek model vo

De wijzigingen hebben betrekking op de WIE en de WIE WAT WAAR HOE.

De klasse Onderwijsbegeleidingsaanbieder is nieuw.
De klasse AangebodenBegeleiding is nieuw en heeft de eigenschap expertise.

Canoniek model mbo

De wijzigingen hebben betrekking op de WIE WAT WAAR HOE.

De klasse AangebodenOpleiding is uitgebreid met de eigenschap deelnemersplaatsen.

Canoniek model ho

De eerste versie die via deze weg wordt opgeleverd. Is nog een concept en zal derhalve nu nog buiten de formele vaststelling vallen.

NB De wijzigingen met toelichting zijn te vinden in het document Wijzigingen in de Canonieke RIO modellen januari 2021.

Meerwaarde

OCW, de onderwijsraden en verenigingen, DUO en andere publieke onderwijspartijen, verenigd in de Projectgroep RIO, achten het van belang dat de ontwikkeling en het beheer van de Canonieke RIO modellen in nauwe samenhang geschiedt met de brede onderwijssemantiek (waaronder het Kernmodel Onderwijsinformatie, KOI), zich daaraan conformeert dan wel leidt tot voorstellen voor aanvullingen/aanpassingen in die onderwijssemantiek. Bovendien acht men het van belang dat allerlei partijen in het onderwijs (publiek en privaat) zich te allen tijde moeten kunnen op de hoogte stellen van de laatste versie van de modellen bijv. voor het maken van eigen impactanalyses.

OCW (in samenspraak met de publieke onderwijspartijen) heeft daarom als opdrachtgever de Projectgroep RIO gevraagd om de canonieke modellen te registreren bij Edustandaard en deze te gaan opnemen in de ROSA. Er is geconstateerd dat het nog te vroeg is voor een volledige in beheer name bij Edustandaard, omdat de modellen nog in ontwikkeling zijn in het programma Doorontwikkelen BRON en de implementaties van RIO tussen 2019 en 2022 plaatsvinden.

De registratie nu bij Edustandaard moet tijdens de projectfase reeds borgen dat de vindbaarheid van de modellen en hun samenhang met andere standaarden en afspraken wordt bevorderd.

Gebruik

Vanaf december 2019 is RIO in gebruik genomen in het vo en mbo. Dat betekent dat voor die sectoren de implementatiefase overgaat in de exploitatie- en beheerfase.

Voor het vo zijn er een aantal waardelijsten relevant die beheerd en onderhouden moeten worden. Daarvoor is een Beheergroep waardelijsten RIO-vo ingericht. Meer informatie over het beheer- en wijzigingsproces, de waardelijsten, de toelichting op die waardelijsten en de betrokken partijen is te vinden op de Edustandaard-pagina’s afspraak Waardelijsten RIO-vo en Beheergroep Waardelijsten RIO-vo.

Ook voor het po zijn er waardelijsten opgesteld. Die worden in schooljaar 2022-2023 overgedragen naar Edustandaard. Tot die tijd zijn ze te vinden op de website van het Programma Doorontwikkelen BRON, Documenten RIO-po.

Implementatie

De volgende onderdelen zijn onderdeel van de afspraak:

De communicatieversie met toelichting

Het Informatiemodel RIO communicatieversie is geschikt voor beleidsmedewerkers, architecten en informatiemanagers van scholen/instellingen en andere (keten)partijen en biedt een globaler overzicht van het model en de belangrijkste objecten. Daarnaast bevat dit document meer achtergrondinformatie over het model, wat de redenen zijn achter bepaalde ontwerpbeslissingen en hoe deze toegepast kan worden, inclusief voorbeelden.

Canoniek model RIO generiek (informatieobjecten)

Canoniek model RIO bo

Canoniek model RIO so en vso

Canoniek model RIO vo

Canoniek model RIO mbo

Canoniek model RIO vavo

Canoniek model RIO ho

De canonieke modellen zijn implementatieneutraal opgesteld, maar wel meer gedetailleerd in tegenstelling tot de communicatiemodellen. Alles wat aanwezig moet zijn bij een implementatie, staat in deze canonieke modellen weergegeven. Voor een implementatie zijn sommige relaties af te leiden en hoeven niet één op één overgenomen te worden en objecten zijn in een bepaalde structuur te zetten afhankelijk van de wijze van implementatie. Door gebruik te maken van canonieke modellen is het mogelijk om in de keten afspraken te maken over de modellen zonder dat specifieke implementaties (en hun modellen) daarvoor direct gewijzigd moeten worden.

In de canonieke modellen worden aan aantal waardelijsten onderkend. Die waardelijsten zijn per sector verschillend en ook niet altijd voor elke sector nodig. Beheer van de waardelijsten incl. vaststellen nieuwe versies vinden op sectorniveau in eerste instantie plaats. De sectorspecifieke waardelijsten (plus toelichting plus issuelijst) worden bij Edustandaard op aparte pagina’s gepubliceerd. Zie onder het kopje Gebruik voor de juiste vindplaats van de actuele waardelijsten.

Op basis van de hier gepubliceerde versie van de modellen baseren de partijen (in 2019-2020 DUO en leveranciers administratiepakketten in vo en mbo en in 2020-2021 DUO en leveranciers administratiepakketten in bo, so/vso en ho) hun implementatiemodellen. Wijzigingen in de canonieke modellen leiden niet zonder meer tot wijzigingen in lopende en afgeronde implementaties maar worden in overleg met de betrokken partijen ingepland en uitgevoerd.

Naast de canonieke modellen en de communicatieversie zijn voor implementerende partijen ook de functionele beschrijvingen (voor bo/(v)so, vo en mbo) relevant alsmede de PvE’s voor de communicatie met het centraal RIO register. Die worden in overleg tussen de implementerende partijen, DUO en het onderwijsveld opgesteld en ter beschikking gesteld.

Ontwikkelingen

De canonieke modellen zijn nog in ontwikkeling in het programma Doorontwikkelen BRON/RIO en de implementaties van RIO vinden tussen 2019 en 2022 plaats. Het betreffen implementaties bij de leveranciers van administratiepakketten en bij DUO zelf voor het centraal register RIO maar ook voor interne processen/registraties bij DUO zoals deelnames (OD), resultaten (OR), bekostiging en verzuim. Andere partijen, afnemers van de informatie uit RIO, zoals de Inspectie van het Onderwijs, Vensters vo en po, Centraal Aanmelden MBO, sluiten de komende jaren aan. Voor vo en mbo worden de implementaties in 2020 afgerond. Voor het po is de implementatie in 2020 van start gegaan en wordt afgerond eind 2021. Voor het ho is eenzelfde planning voorzien. Het beheer van de modellen zal voorlopig nog binnen het programma Doorontwikkelen BRON worden ondergebracht en na afloop overgedragen naar Edustandaard.